Beheer van onze natuurakkers
Nabij Ruurlo aan de Kooiersdijk (terrein Sieverinkses) en bij Kotten aan de Bekeringweg (terrein Oedingsebeekdal) beheert de stichting een tweetal natuurakkers. Het zijn zgn. éénmansesjes zoals die er tot ver in de 19e eeuw vele waren. De naam zegt het al, het waren percelen landbouwgrond die een boer in z’n eentje (eventueel met hulp van een paard) kon bewerken en oogsten. Door eerst de opkomst van de industriële revolutie (tractoren), ruilverkaveling en schaalvergroting zijn deze akkers nagenoeg volledig verdwenen uit het karakteristieke Achterhoekse landschap en opgegaan in grote aaneengesloten landbouwgebieden gedomineerd door monoculturen.
Moderne akkers die zwaar bemest worden bieden geen plaats meer aan de flora en fauna zoals we die vroeger kenden. Het zijn eco-woestijnen geworden waar flora en fauna niet in kan gedijen. De vroegere akkers hadden een rijke flora en ruigteranden waar hoenderachtigen als de patrijs en zaadeters als de geelgors, ringmus en ortolaan (in Nederland inmiddels uitgestorven) konden rondscharrelen en broeden. Rondom ingesloten binnen het grootschalige productielandschap proberen we als stichting op deze kleine akkers de biodiversiteit en de soortenrijkdom te vergroten.
De Van der Lugt Stichting streeft naar het herstel van soortenrijke akkers. Ons doel is om het bodemleven en de bodemstructuur zodanig te verbeteren dat akkerflora weer kan gedijen en vogels, wild en kleine knaagdieren voedsel er een rustplaats kunnen vinden. We voeren het beheer uit zonder gebruik te maken van gewasbeschermingsmiddelen en zonder (kunstmatige) bemesting. Het goed beheren van een natuurakker is complex. De waterhuishouding, grondsoort, bewerkingstijdstip, diepte van bodembewerking, gewassen, vruchtwisseling, bemesting etc. zijn bepalend voor het gewas en de groei (of het achterblijven daarvan) van bijvoorbeeld diepwortelende grassoorten als kweek.
Een goede natuurakker met veel akkerflora en ruige akkerranden levert voedsel (nectar en stuifmeel) op voor wilde bijen, dagvlinders en vele andere insecten. Kleine knaagdieren en vogels komen op de zaden af. Ruige akkerranden vormen dekking en broedgelegenheid voor vogels als de patrijs. Uilen, valken en buizerds die aan de top van deze voedselketen staan, worden weer aangetrokken door de kleine knaagdieren.
Beheer akker Sieverinkses
Deze kruidenrijke akker is omgeven door een akkerrand, een gemengd bos en een houtsingel met struweelzone. Het beheer van deze akker valt onder de zgn. Agrarisch Natuur- & Landschapsbeheer (ANLB) regeling van de Vereniging Agrarisch Landschap Achterhoek (VALA). Het is een subsidieregeling die diverse eisen stelt aan het beheer waar de stichting aan moet voldoen. Zo mag er bijvoorbeeld geen mais geteeld worden en ook gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest zijn uit den boze.
Jaarlijks wordt de akker ingezaaid met (afwisselend) een onbehandeld zomer- of wintergraan. De afgelopen jaren betrof dat een wintergraan zodat we in de droge zomer kunnen werken aan de bestrijding van o.a. kweek en andere diepwortelende akkeronkruiden. In andere jaren zaaien we zomergraan dat deels in de winter blijft staan als voedsel en dekking voor wil en knaagdieren.
De gewenste soorten akkerflora zijn o.a. bolderik, korenbloem, bleke klaproos, gele ganzenbloem , akkerviooltje. kamille. Als we een akkerzadenmengsel toevoegen doen we dat uitsluitend met inheems en autochtoon materiaal (koop vooral geen goedkope mengsels van onbekende herkomst !).
Herstelbeheer Akker Oedingsebeekdal
Op deze kruiden- en faunarijke akker voeren we gedurende een aantal jaren (t/m 2030) een project uit, dat mede gesteund en gefinancierd wordt door de provincie Gelderland, in het kader van de Kwaliteitsimpuls Natuurakkers. Doel is om de bodemstructuur en de omstandigheden voor de groei van akkerflora te verbeteren. Basis van dit project is een uitgevoerd onderzoek door Eichhorn Ecologie. Het advies is om gedurende een aantal jaren mineralen (groevekalk en zeoliet) uit te strooien, gekoppeld aan een aantal akkerbewerkingen en het zaaien van graangewassen. Afgezien van de akkerflora hopen we ook dat de akker aantrekkelijker wordt voor akkervogels als de geelgors, de veldleeuwerik of de gele kwikstaart.
Bij de provincie Gelderland hebben we een onderbouwde begroting ingediend voor financiële steun. Recent kregen we bericht dat we ook subsidie krijgen voor de uitvoering (aankoop mineralen, uitvoering akkerbewerkingen etc.) van dit project.
Het project loopt van 2024 tot 2030:
Herstelbeheer 2024-2026
Herstel akkerflora 2027-2030
Eindbeheer > 2030
Monitoring 2024-2030
Inmiddels heeft de gebruiker van de akker (bio boer Ben Simmelink) het strooien van groevekalk en zeoliet al voor ons uitgevoerd. Volgende stap is het uitvoeren van de akkerbewerkingen en het zaaien van het graan. De bedoeling is dat we een strook aan de zonzijde vrij laten zodat de akkerflora zich daar ongestoord kan ontwikkelen.